Elektroliz; elektrik akımı yardımıyla, bir sıvı içinde çözünmüş kimyasal bileşiklerin ayrıştırılması işlemidir. Bu değişiklik, maddenin elektron vermesinden (yükseltgenme); ya da almasından (indirgenme) kaynaklanır. Elektroliz işlemi, elektroliz kabı ya da tankı denen bir aygıt içinde uygulanır. Bu aygıt, çözünerek artı ve eksi yüklü iyonlara ayrılmış bir bileşiğin (→Elektrolit) içine birbirine değmeyecek biçimde daldırılmış iki elektrottan oluşur.
Elektrotlar bir akım kaynağına bağlandığında meydana gelen gerilim (elektriki alan), iyonları karşıt yüklü elektroda (kutup) doğru hareket ettirir. Karşıt kutupta yükünü dengeleyen atom veya moleküller elektrotta çökelir veya elektrolit içindeki moleküllerle yeni reaksiyonlara girer. Yeni reaksiyona girme meyli daha fazladır.
Elektroliz ile yapabildiklerimiz
- Elektrokoagülasyon / Elektroflokülasyon:
Bir elektrokimyasal arıtım prosesinde en önemli etkenlerden biri kullanılan elektrotun cinsidir.
Su ve atıksudaki kirleticilerin fizikokimyasal yöntemlerle su ortamından uzaklaştırılmasıdır. Redoks reaksiyonları, adsorpsiyon, partiküler hapsetme, koagülasyon, flokülasyon gibi çeşitli karmaşık fiziksel ve kimyasal işlemleri içerir. İşletim sisteminde herhangi bir kimyasal ve biyolojik malzeme kullanılmaz. Oluşturulan bir elektrolitik reaktör hücresi içerisinde, kontrollü fizikokimyasal reaksiyonlar ile fiziksel, biyolojik, kimyasal arıtım ile azot fosfor giderimi tek aşamada gerçekleşir.
Elektroflokülasyon (Elektrokoagülasyon) prosesi, oksidasyon, flokülasyon ve flotasyon proseslerinin bir kombinasyonudur.
Elektrokoagülasyon prosesinde genellikle alüminyum (Al+3) ve demir (Fe+3 veya Fe+2) elektrotlar kullanılmaktadır. Proses işletim sırasında bu elektrotlar atıksuda reakte olarak Al(OH)3, Fe(OH)3 ve Fe(OH)3 gibi metal hidroksit bileşikleri meydana gelmektedir. Bu metal hidroksitler atıksu ortamındaki farklı kirlilik parametrelerini adsorbe ederek çökelmesini sağlar. Kirleticiler bu sayede atıksudan uzaklaştırılmış olur.
Elektrokoagülasyon prosesi ağır metal gideriminde, süspande ve colloidal katıları gideriminde, yağ emülsiyonlarının gideriminde, yağ v egress gideriminde, kompleks organiklerin gideriminde ve mikroorganizmaların gideriminde kullanılabilir.
Uygulandığı alanlar;
-Elektrokoagülasyon prosesi ile tekstil sanayi atıksuyunun arıtımı
-Kompleks olarak bağlı metal içeren atıksuların elektrokoagülasyon prosesi ile arıtımı
-Elektrokoagülasyon prosesi ile mermer atıksularının arıtılması
-Mezbaha atıksularında elektrokoagülasyon prosesi ile organik madde giderilebilirliğinin araştırılması
-Tabakhane atıksuyunun elektrokoagülasyon ile arıtılması
Elektrotlarda gerçekleşen reaksiyonlar:
-Anod reaksiyonu : Me (s) – (3e-) = Me3+(aq) Me3+(aq) + 3H2O = Me(OH)3 + 3H+
–Katod reaksiyonu : 2H2O + 2e- > H2 + 2OH-
- Elektrooksidasyon:
Elektrokimyasal proseslerden biri olan elektrooksidasyon prosesi ise kullanılan titanyum, platin, rubidyum, grafit gibi çözünmez elektrotlar ile atıksu ortamındaki kirleticilerin hidroksi radikallerinin oluşumu ile okside edildiği prosestir.
Elektrotlarda gerçekleşen reaksiyonlar:
-Hidroksil iyonları ile ileri derecede oksidasyon
- Elektrodiyaliz:
İyonların, iyon seçici membranlardan, bir akımdan diğerine, bir voltaj potansiyel gradyanının etkisi altında taşındığı endüstriyel membran ayırma işlemidir. İyonlar üzerindeki elektrik yükleri, anyon ve katyon seçici özel membran sheetlerinden sürülmelerini sağlar.
Elektrodiyaliz, besleme suyu içerisinde bulunan çözünmüş iyonları, elektrik potansiyeli olan yarı geçirgen “iyon seçici membranlarından” aktararak, elektrik yüklerine bağlı olarak çözünmüş katı maddeleri seçici olarak uzaklaştırır. Katyon seçici membranlar, negatif yüklü maddelere sahip olan polielektrolitlerden oluşur. Bu sebeple katyon seçici membranlar negatif yüklü iyonları reddeder ve pozitif yüklü iyonların akmasına izin verir. Anyon seçici membranlarda da benzer durum söz konusudur.
Besleme suyunda bulunan (+) ve (-) yüklü iyonik bileşikler, elektriksel bir tahrik kuvveti kullanarak iyon seçici membranlar boyunca hareket etmeye başlarlar. Çözeltideki (+) yüklü katyonlar, katot seçici membrana doğru göç eder. Çözeltideki (-) yüklü anyonlar ise, anot ve katot arasına elektrik akımı uygulayarak anod seçici membranlara doğru göç eder. Katyonlar “katyon seçici membrandan” geçer ancak “anyon seçici membran” tarafından tutulurlar. Benzer şekilde, anyonlar “anyon seçici membrandan” geçer ancak “katyon seçici membran” tarafından tutulurlar.
Elektrodiyaliz sistemine ham su girmeden önce ön şartlandırma / filtrasyon gerekebilir. Özellikle 10 mikron çapını aşan partikül / askıda katı maddelerin sudan uzaklaştırılması gerekir, aksi takdirde membran gözenekleri kirllikten tıkanır. Ayrıca büyük organik anyonlar, kolloidler, demir oksitler ve manganez oksit gibi bir seçici membranları nötralize edebilen maddeleri de gidermek gerekir aksi halde bu maddeler membranların seçici etkisini bozar.
Elektrodiyaliz Teknolojisi Kullanım Avantajları;
- %95’e varan yüksek su geri kazanımı,
- Yüksek konsantrasyonlu tuzlu su giderimi
- Organik kirlenmeye karşı diğer teknolojilere göre daha az duyarlı olup daha dayanıklıdır,
- ED sistemleri CIP yıkamaları asit kostik gibi ticari ve güçlü kimyasallar ile yapılabilir,
- Serbest klor kalıntılarına karşı toleranslıdır,
- Sudaki silika miktarı su geri kazanımını etkilemez,
Elektrodiyaliz Uygulama Alanları;
-Deniz suyundan tatlı su eldesi,
-Ters Ozmoz tuzlu atık sularının konsantrasyonlarının düşürülmesi ve geri kazanım
-Saf su eldesi, atık su arıtılması, su geri kazanımı,
su/organik sıvı ayrımı
-Metal İşleme; Çinko geri kazanımı, gümüş geri kazanımı, nikel ve altın geri kazanımı ve metallerin geri kazanımı
-Soğutma Kulesi suyu arıtımı,
-Yiyeceklerden ve içeceklerden tuz uzaklaştırma; Demineralize su eldesi, meyve sularından sitrik asit ayırımı ve tanik asit kazanımı
-Antifrizden kirlilik/safsızlık (klorür) giderimi (geri dönüşüm / yeniden kullanım için)
-Akımsız kaplama banyoları
- İyonizasyon:
İyonlaşma veya iyonizasyon, bir atom veya molekülü iyona dönüştürme sürecidir. Bu süreç, elektron alarak ya da vererek gerçekleşir. Üretilen iyonun elektriksel yükünün artı veya eksi olmasına göre, süreç farklı işler. Artı yüklü bir iyon için, atomdaki elektronun onu kısıtlayan elektriksel gerilimden kurtulmasına yetecek miktarda enerjiyi (erkeyi) dış kaynaktan soğurması gerekir. Bu enerji miktarına iyonlaşma gerilimi veya iyonlaşma enerjisi denir. Eksi yüklü bir iyon için ise, bir elektronun atom ile çarpışıp, elektriksel gerilimine kapılması gerekir.
Elektrotlarda gerçekleşen reaksiyonlar:
–Bakır, gümüş, çinko iyonları ile klora nazaran 400 kat daha etkili dezenfeksiyon
Etkili Olduğu Bazı Mikrop ve Bakteriler:
- Amoebae dysenteriae
- Bacillius subtilis
- Bacillius typhosus
- Cryptosporidium
- Endamoeba histolytica
- Escherichia coli (E. coli)
- Giardia lamblia
- Herpes virus
- HIV
- Influenza A & B
- Legionella pneumophila Poliomyelitis virus
- Proteus valgaris
- Pseudomonas aeruginosa
- Salmonella
- Saccharomyees cerevisiae
- Sarcina Flava
- Shigella dysentiniae
- Shigella flexneria
- Staphylococcus aureus
- Streptococus faecalis
- V. cholera
- Vaccinia virus
- Vibrio cholerae
İyonizasyon kurulan sistemlerin öncesi:
Atıklardan ve sudan uzaklaştırdıkları :
- Organikler
- Çözülmüş katılar
- Bulanıklık
- Yosunlar
- Kokular
- Yağlar
- Ağır Metaller
- Renk
- Bakteri, virüs ve mikroplar
Uygulama Suları
- Artezyen suyu
- Akarsu
- Belediye suları
- Havuzlar (yüzme-süs-atlama)
- Göletler
- Soğutma kuleleri
- Özel sular (Proses suları)
- Atık sular
Özellikleri
- Çevreye etki eden gaz salınımı hemen hemen yoktur.
- Atmosferi kirletmez
- Daha az karbon salımı vardır.
- Biyolojik değildir
- Açma ile başlar, kapatma ile sonlanır.
- Hızlandırılmış başlangıç
- Paket- modüler yapı- rahatlıkla kapasite arttırımı
- Kompakt az yer kaplayan sistem
- Sessiz operasyon
- Hem sürekli, hem de belirli kapasite proseslerine uygun
- Çevre dostu ve kullanıcı kolaylıklarını kapsayan yapı
Avantajları
- Havalandırma yok.
- Blover yok.
- Difüzer yok.
- Difüzer kapanması yok.
- Performans kaybı yok.
- Daha az enerji ve işletme maliyeti
- MLSS. ayarlaması yok
- Ph. ayarlaması yok
- Sıcaklık ayarlaması yok.
- Ses yok.
- Kimyasal yok.
- İşçilik çok ama çok az.
- Operatör yardımcısı. Özel yetenek gerektirmez.
- Suyu serbest su haline getirir
- Suyu dezenfekte eder
- Suyu dezenfektan haline getirir
İYONİZASYON SONUÇLARI
Bordum Güllük Belediyesinin atık su tesisinde yapılan test sonuçları;
- Araç Yıkama Suyu
- Çamaşırhane
- Tekne Atık Suyu
- Güllük Atık Ham Su Arıtma Çıkışı
- Güllük Atık Ham Su İyonizasyon Çıkışı
Ankara Belediyesinin içme suyu tesisinde (İvedik Arıtma) yapılan test sonuçları;
ANKARA İÇME SUYU HAM SU (7 barajın karışım suyu-İvedik Arıtma)
Ankara Belediyesinin atık su tesisinde (Sincan Arıtma) yapılan test sonuçları;
Tablo 1
Tablo 2
- Bakteriyolojik değerlendirme:
Tablo 1’den anlaşılacağı üzere ünite % 100 bakteri giderimi sağlamaktadır. Özellikle Clostridium grubu bakteriler sporlu bakteriler olup kimyasallara ve ısıya karşı en dayanıklı gruptur. Bu bakterilerin test ortamında tamamen öldürülebiliyor olması uygulama görmüş suyun bakteriyolojik olarak steril hale gelmiş olduğunun bir göstergesidir.
Uygulamalı Referanslarımız
- Ankara Bilkent Oteli
-Bilken Oteli Referans Yazısı:
“Mayıs 2009’da Otelimizin tüm kullanım suyuna taktığımız TARU ve havuzlarına taktığımız TARU Dezenfeksiyon sistemini kullanmaya başladığımızdan beri;
-Klor kullanımımızda %75,
-pH düşürücü hariç diğer kimyasallarda %100 tasarruf etmiş bulunmaktayız.
Bununla birlikte, otelimizdeki Legionella riskini tamamen ortadan kaldırmanın yanısıra, mutfağımızda, tuvaletlerde, çamaşırhanede yıkanan çamaşırlarda, ve tüm su kullandığımız yerlerde ayrıca bir dezenfektan kullanmaksızın gerekli dezenfeksiyonu sağlamış bulunmaktayız.
Salgın hastalıkların kol gezdiği günümüzde otelimizde mikrop açısından gönlümüz çok rahat.
TARU’nun iyonize sistemini her otel yönetimine hararetle tavsiye ediyoruz.
Eylül 2009 Seyfettin Çakmak (Teknik Müdür)”
- Paşabahçe 700 personelin içme suyu
Termomaris Oteli Kullanım Suyu – Ham su:Dalaman Çayı
- Tavuk çiftliği- tavuk içme suyu
İlk 7 günde iyonize su verilmemiştir:
-Ölüm oranında 2/3 azalma
-Birim tavuk başına %8 kilo artışı
-Toplamda kümeste %13 et artışı
- Pakmaya Atık Suyu
- Tekstil Atık Suyu
- Bodrum Suda Kireç Giderimi
- Zeytin karasuyu arıtımı